به بیان ساده کارت خوان، پایانه فروش یا دستگاه پوز دستگاهی است ثابت یا سیار که با پذیرش کارت های بانکی امکان تراکنش های مالی و خدمات پرداخت الکترونیکی را میسر می سازد. کارتخوان؟ پایانه فروش؟ دستگاه پوز؟ این همه نام های مختلف یک دستگاه است. عنوان انگلیسی این ابزار عبارت است از Point of Sale که صورت مخفف آن POS خوانده می شود. عبارت پایانه فروش برگردان تحت الفظی تر اصل این اصطلاح است و پوز برابر صورت مخفف آن. با این همه حالا دیگر می توان گفت که کارتخوان جاافتاده ترین تعبیر برای این ابزار در میان مردم است. گو این که تعابیر پایانه فروش و دستگاه پوز نیز هنوز به کار می رود.

کارت بانکی در ایران

با این که عرصه فناوری های پرداخت به سرعت در حال دگرگونی است، استفاده از کارت بانکی هنوز از متداول ترین راه های پرداخت است. حضور جدی کارت های بانکی در ایران به دهه 1370 شمسی برمی گردد، گو این که از دهه هشتاد به این طرف حضور آنها در سراسر کشور چشمگیر شد. کارت بانکی در آغاز عمدتاً وسیله ای بود برای نقد کردن یا انتقال وجه کارت به کارت بوسیله دستگاه ای . تی . ام (ATM) یا به قول ما عابر بانک. ولی به مرور زمان هم به خدمات قابل استفاده با آنها افزوده شد و هم به جز عابر بانک ها که وسایل دیگری هم برای استفاده از این کارت ها پا به میدان گذاشت. 

هنوز کارت بانکی؟

در سال های گذشته یکی از رایج ترین دستگا ه های استفاده از کارت های بانکی در ایران کارتخوان بوده است. بنا به گزارش اردیبهشت ماه 1398 شاپرک در ایران بالغ بر 7.338.196 دستگاه کارتخوان توزیع شده است1. پذیرندگان این کارتخوان ها اولاً کسب وکارهای خرد هستند و بعد کسب وکارهای حقوقی و تجاری و بالاخره سازمان های دولتی. البته حالا دیگر کارت های اعتباری به رمز های دوم و اینترنتی مجهز هستند و دیگر بدون استفاده فیزیکی از خود کارت امکان پرداخت میسر است، مثلاً از طریق درگاه های پرداخت یا اپلیکیشن های پرداخت. با این حال، بنا به همین گزارش شاپرک قریب به 88 درصد تراکنش های شبکه پرداخت در اردیبهشت ماه 1398 بواسطه کارت خوان صورت گرفته است. 

توزیع کنندگان کارت خوان

توزیع کارت خوان در ایران تنها در اختیار شرکت های پرداخت الکترونیکی یا همان پی. اس. پی (PSP) است. در حال حاضر 12 شرکت در این زمینه فعالیت دارند و کارتخوان های منتخب خود را در ایران توزیع می کنند: شرکت پرداخت الکترونیک سداد، شرکت به پرداخت ملت، شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد، شرکت پرداخت الکترونیک سامان، شرکت آسان پرداخت پرشین، شرکت الکترونیک کارت دماوند، شرکت پرداخت نوین آرین، شرکت تجارت الکترونیک پارسیان، شرکت سایان کارت، شرکت فن آوا کارت، شرکت کارت اعتباری ایران کیش و شرکت پرداخت الکترونیک سپهر.

انواع کارتخوان

انواع کارتخوان های سداد

کارتخوان ها انواع مختلف دارند: کارتخوان فروشگاهی EFT-POS، کارتخوان متصل به سیستم PC-POS، کارتخوان موبایلی و کارتخوان اندرویدی (Android-POS یا PDA-POS)      

کارتخوان فروشگاهی   EFT-POS 

کارتخوان فروشگاهی متداول ترین و آشناترین نوع کارتخوان است که در انواع ثابت و سیار پاسخگوی نیازهای متنوع کسب وکارهای گوناگون است. 

کارتخوان متصل به سیستم  PC-POS

کارتخوان متصل به سیستم کارتخوانی است که قابلیت اتصال به دستگاه هایی نظیر کامپیوتر و صندوق فروشگاهی را دارد. این کارتخوان مبلغ صورتحساب را مستقیماً از این دستگاه ها دریافت می کند و بدون نیاز به وارد کردن مبلغ به صورت دستی روی صفحه کارتخوان نمایش می دهد. کارتخوان متصل به سیستم مناسب کسب وکارهایی است که در کار خود از صندوق فروشگاهی یا نرم افزارهای مالی و حسابداری استفاده می کنند.

کارتخوان موبایلی  mPOS

کارتخوان موبایلی کارتخوان کوچکی است که به موبایل هوشمند متصل می شود و آن را به ابزار پذیرش کارت های بانکی تبدیل می کند. این وسیله رسید تراکنش را به صورت دیجیتالی برای مشتری ارسال می کند و احتیاجی به رول کاغذ ندارد. کارتخوان موبایلی بسیار مناسب کسب وکارهایی است که علاوه بر تغییر محل دستگاه کارتخوان نیازمند اتصال دستگاه به اپلیکیشن یا نرم افزار مختص کسب وکار خود می باشند.

کارتخوان اندرویدی (Android-POS یا PDA-POS)

این دستگاه کارتخوانی است با سیستم عامل اندرویدی که صفحه نمایشگر تمام لمسی دارد. کارتخوان اندرویدی تمام قابلیت های دستگاه های اندرویدی نظیر موبایل یا تبلت را در دستگاه پوز جمع کرده است. درواقع بهتر است آن را یک موبایل یا تبلت بدانیم که به لوازم یک کارتخوان پیشرفته مجهز شده است. قابلیت نصب نرم افزارهای مالی و حسابداری بر بستر سیستم عامل اندروید از ویژگی های مهم این دستگاه است. کارتخوان اندرویدی گزارش گیری آنلاین و ثبت اسناد را برای کسب وکارهای سیار بسیار راحت کرده است.

source: سداد